Dlaczego warto zajmować się bliznami?

Twoja blizna to coś więcej niż ślad na skórze. Czy wiesz, że może być przyczyną bólu?

Blizna to naturalna pamiątka po operacji, urazie czy cesarskim cięciu. Często myślimy o niej jako o problemie czysto estetycznym. Jednak w fizjoterapii wiemy, że jej wpływ sięga znacznie głębiej. Niewidoczne “zrosty” pod skórą mogą ograniczać ruchomość, powodować ból w zupełnie innym miejscu i zaburzać postawę całego ciała. Dlatego nowoczesna terapia blizn to jeden z kluczowych elementów powrotu do pełnej sprawności. W tym artykule pokażę, jak zamienić problematyczną bliznę w jedynie nieistotny ślad na skórze.

Blizna to naturalny efekt procesu gojenia się tkanek po urazie, zabiegu chirurgicznym czy oparzeniu. Choć większość z nich nie sprawia większych problemów w codziennym funkcjonowaniu, zdarza się, że mogą wpływać na pracę całego organizmu. Dlatego w fizjoterapii coraz większy nacisk kładzie się na terapię i mobilizację blizn.

Po co pracować z blizną?

W miejscu, w którym powstała blizna, tkanka jest mniej elastyczna i słabiej ukrwiona. Jeśli proces gojenia nie przebiegł prawidłowo, blizna może „skleić” ze sobą warstwy skóry, powięzi i mięśni. Powoduje to utratę naturalnych płaszczyzn przesuwania się tkanek, co prowadzi do:

• ograniczenia zakresu ruchu,
• zmniejszenia siły mięśniowej,
• zaburzenia postawy ciała,
• bólu, uczucia ciągnięcia lub kłucia.

Z pozoru niewielka blizna może mieć zaskakująco szeroki wpływ, na przykład blizna po cesarskim cięciu może powodować bóle dolnego odcinka kręgosłupa lędźwiowego, a blizna po urazie głowy może wpływać na upośledzone napięcie tkanek w odległych częściach ciała.

Nie każda blizna jest taka sama. Którą z nich masz?

Blizny nie zawsze wyglądają i zachowują się tak samo. W fizjoterapii wyróżniamy kilka podstawowych typów blizn.

Blizny fizjologiczne

Blizny fizjologiczne to takie, które zagoiły się prawidłowo. Są elastyczne, nie powodują bólu ani ograniczeń ruchu. Mimo, że obszar blizny jest słabiej unaczyniony, nie wpływa to znacząco na funkcję tkanek. Z punktu widzenia fizjoterapeuty nie wymagają one terapii.

Blizny stwardniałe

Blizny stwardniałe są pogrubione, twarde i mało elastyczne. Takie blizny często stają się przyczyną objawów powiązanych z bliznami. Dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy blizna przechodzi przez staw. Powszechnie blizny tego typu mają miejsce po artroskopii kolana. To właśnie ten typ blizn najczęściej powoduje objawy bólowe i wymaga pracy manualnej.

Blizny wklęsłe i przerostowe

Blizny wklęsłe tworzą się, gdy podczas gojenia tkanka nie odbudowała się w pełni.

Blizny przerostowe natomiast są zgrubiałe i wystają ponad powierzchnię skóry. Powstają, gdy brzegi rany były zbyt oddalone lub tkanka była niestabilna podczas gojenia. Powstawaniu takich blizn sprzyja również przyjmowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych, takich jak ibuprofen. Takie blizny mogą być napięte, tkliwe, a nawet bolesne.

Keloidy (bliznowce)

Bliznowce to blizny, które rosną poza granice pierwotnej rany, tworząc twarde, wypukłe zgrubienia. Często towarzyszy im świąd, pieczenie czy zaczerwienienie. Niestety bez terapii nie należy spodziewać się złagodzenia objawów, ani tym bardziej spontanicznego wyleczenia. Keloidy pojawiają się np. po wycięciu znamion i mają tendencję do nawracania, zwłaszcza w obszarach ciała o zwiększonym napięciu skóry, u osób młodych oraz tych, które mają predyspozycje genetyczne.

Wpływ blizny na ciało

Blizna nie jest tylko zmianą na skórze, ale oddziałuje również na powięź, czyli tkankę łączną otaczającą mięśnie, narządy i struktury ciała.

Powięź odpowiada m.in. za:

• przenoszenie sił w ciele,
• koordynację ruchów,
• amortyzację i stabilizację,
• funkcje ochronne i metaboliczne.

Kiedy blizna tworzy niefizjologiczne połączenia między warstwami tkanek, zaburza działanie całych taśm powięziowych. Może to prowadzić do przeciążeń, asymetrii i dolegliwości bólowych w odległych miejscach ciała.

Dodatkowo w bliźnie może dochodzić do nieprawidłowego rozmieszczenia zakończeń nerwowych, co tłumaczy uczucie mrowienia, drętwienia czy nadwrażliwości w jej okolicy.

Terapia blizny krok po kroku – co robi fizjoterapeuta?

Podstawową formą terapii jest mobilizacja i masaż blizny. Praca z blizną powinna być dopasowana do jej etapu gojenia.

Praca ze świeżą blizną

Warto zgłosić się do fizjoterapeuty już wtedy, gdy brzegi rany są połączone, a proces gojenia przebiega prawidłowo. Wczesne, delikatne bodźcowanie może sprawić, że blizna zagoi się bardziej fizjologicznie i nie będzie powodować ograniczeń w przyszłości.

Podczas takiej pracy fizjoterapeuta, przez opatrunek, delikatnie i w sposób przerywany mobilizuje bliznę, przykładając subtelny nacisk i wykonując minimalne ruchy wzdłuż rany, aż do momentu wystąpienia pierwszego oporu tkankowego. Jest to bardzo delikatna praca, mająca na celu pobudzenie mikrokrążenia i poprawę elastyczności tkanek.

Ta technika może być stosowana już następnego dnia po zabiegu. Większość pacjentów dobrze ją toleruje. Praca ze świeżą blizną porusza również aspekt psychologiczny, ponieważ pozwala pacjentowi nauczyć się postrzegać swoją bliznę jako coś, co nie jest problematyczne, ani groźne.
Dodatkowo można zastosować metodę suchego igłowania w terapii blizn. Ma to na celu poprawę ich elastyczności i ruchomości, redukcję zrostów oraz zapobieganie niekorzystnym następstwom procesu bliznowacenia.

Zdjęcie 1: Suche igłowanie to jedna z najskuteczniejszych metod pracy ze świeżą blizną. Precyzyjne wprowadzenie cienkich igieł stymuluje mikrokrążenie i pobudza tkanki do prawidłowej przebudowy, zapobiegając powstawaniu bolesnych zrostów.

Praca z blizną dojrzałą (zagojoną)

Gdy blizna jest już w pełni zagojona, można stosować bardziej zaawansowane techniki powięziowe, takie jak:

• rozcieranie,
• chwyt szczypcowy,
• przesuwanie z unoszeniem blizny,
• rolowanie skóry i tkanek podskórnych.

Często praca z blizną jest nieprzyjemna lub nawet bolesna, ale dzięki regularnej terapii tkanki stają się bardziej elastyczne, a dolegliwości bólowe znacznie mniejsze.

Zdjęcie 2: Terapia IASTM, czyli masaż specjalistycznymi narzędziami, pozwala na głęboką pracę z zagojoną, twardą blizną. Mechaniczne “rozbicie” zrostów przywraca tkankom elastyczność i swobodę ruchu.

Masaż bańkami

Jest to technika wykorzystująca podciśnienie. Bańki zasysają erytrocyty (krwinki czerwone) do przestrzeni przynaczyniowej, co powoduje kontrolowane przekrwienie i powstawanie drobnych wylewów krwawych, bez uszkodzenia naczyń włosowatych. Taki bodziec pobudza procesy resorpcyjne i naprawcze, zwiększa przemianę materii i poprawia ukrwienie tkanek.

W efekcie organizm sam przywraca w miejscu blizny fizjologiczne parametry odżywienia i elastyczności.

Zdjęcie 3: Terapia bańką próżniową to sposób na “odżywienie” blizny od środka. Podciśnienie silnie pobudza ukrwienie, stymulując organizm do naturalnej regeneracji i uelastycznienia starych, niedotlenionych tkanek.

Flossing blizny

Polega na owinięciu miejsca z blizną specjalną taśmą kompresyjną. W wyniku silnego ucisku dochodzi do zmian hemodynamicznych i tzw. „wyciśnięcia” zastojów tkankowych.

Po zdjęciu taśmy tkanki są lepiej ukrwione, a ruchomość poprawiona. Technika może powodować chwilowy dyskomfort, ale jej efekty są bardzo korzystne.

Pod wpływem tej kontrolowanej mikrourazowości w tkance wydzielają się enzymy (proteinazy), które przez kilka dni po zabiegu nadal rozluźniają i rozmiękczają strukturę blizny.

Masaż narzędziowy

To metoda, w której fizjoterapeuta wykonuje masaż specjalnym narzędziem o gładkich krawędziach. Celem jest mechaniczne pobudzenie tkanek, tzw. „skrobanie” blizny. Powstają wtedy drobne wybroczyny punktowe, które uruchamiają proces regeneracji i przebudowy tkanki bliznowatej.

Można używać do tego tzw. kamienia gua sha, rollerów z ostrymi kolcami, metalowych sztyftów ze stopów mosiądzu lub ze stali szlachetnej, a nawet zwykłej szczoteczki do mycia zębów. Można również przykładać wibrującą szczoteczkę elektryczną do blizny w celu sensorycznej mobilizacji tkanki.

Efekty terapii blizny

Regularna praca z blizną może przynieść:

• poprawę elastyczności i przesuwalności tkanek,
• zmniejszenie bólu, swędzenia i uczucia ciągnięcia,
• lepszy wygląd blizny,
• poprawę postawy i zakresu ruchu,
• większy komfort codziennego funkcjonowania.

Blizna to nie tylko ślad na skórze – to struktura, która może wpływać na cały układ ruchu i funkcjonowanie narządów. Dlatego warto skonsultować się z fizjoterapeutą, który oceni jej stan i dobierze odpowiednią terapię.

Wczesna i regularna praca z blizną pomaga przywrócić równowagę w ciele i zapobiega wielu dolegliwościom w przyszłości.

Źródło:

• Nils E. Bringelamd, Dawid Boeger “Terapia blizn”

Twoja blizna to Twoja historia. Pozwól nam napisać jej szczęśliwe zakończenie.

Niezależnie od tego, czy Twoja blizna ma kilka tygodni, czy kilka lat, nigdy nie jest za późno, aby poprawić jej funkcjonalność i wygląd. W ReActive Kraków specjalizujemy się w nowoczesnej terapii blizn, która przynosi ulgę i przywraca swobodę ruchu.

Umów się na konsultację z naszą specjalistką, Agnieszką Rumińską, i przekonaj się, jak wiele możesz zyskać. Czasami już kilka spotkań wystarczy, by Twoje ciało poczuło ogromną różnicę.